Nguồn Gốc Giấy Dán Tường & Sự Phát triển

Cách Thức Sản Xuất Giấy Dán Tường Và Quá Trình Phát Triển

“Họa sĩ vẽ trên giấy dán tường vào thế kỷ thứ 16 và thế kỷ thứ 18”

Ở châu Âu vào thế kỷ thứ 16 cho đến thế kỷ thứ 18 người ta đã có rất nhiều thử nghiệm về Giấy dán tường. Đầu tiên là Giấy Dán Tường Vẽ Tay (Painted wallpaper). Sau đó thúc đẩy sự ra đời của Giấy Dán Tường Với Kỹ Thuật In (Printed wallpaper). Vào thế kỷ thứ 15 khi Giấy Dán Tường được chế tạo ra với chi phí thấp. (ngày nay gọi là Giấy Dán Tường Giá Rẻ)

Mọi người mua được với giá thành thấp rồi dán lên tường trang trí. Vẽ tay họa tiết bằng cách tô theo stencil (giấy nến có hình mẫu). Chủ đề chính của các bức tranh này chủ yếu là phong cảnh ở Trung Quốc. Cũng bắt gặp giấy dán tường sản xuất theo phong cách này. Giấy dán tường vẽ tay vẫn còn tận đến thế kỷ thứ 18. Các nhà sản xuất giấy dán tường hồi ấy có riêng đội ngũ họa sĩ để vẽ cho khách hàng

Bước Ngoặt Nguồn Gốc Giấy Dán Tường Hiện Đại

Có một sự kiện mang tính bước ngoặt xảy ra vào thế kỷ thứ 17. Đó là ông Jean Papillon – người Pháp đã sản xuất ra Giấy Dán Tường Có Họa Tiết Lặp Lại (Tirable Wallpaper) liên tục trên toàn mảng giấy – bằng cách in khung gỗ nhiều màu. Vì vậy ông Jean Papillon được Châu Âu gọi là cha đẻ của Giấy Dán Tường Hiện Đại .

Cũng trong thời kỳ này ở Pháp và Anh bắt đầu thử nghiệm áp dụng kỹ thuật Flock Print (đính tơ thực vật lên để dán tường). Người ta dùng keo để dính tơ thực vật vào bề mặt vải thông thường và vải canvas. Kỹ thuật này bắt nguồn từ kỹ thuật sản xuất vải nhung (Velvet). Nhưng sử dụng vụn lông cho rẻ hơn. Phương pháp đơn giản này vốn được xuất hiện từ thế kỷ thứ 13.

Thời đó chất lượng giấy quá tệ nên không được sử dụng cho đến tận thế kỷ thứ 17 mới được áp dụng trở lại. Giấy dán tường Flock Print phát triển đến thể kỷ 18 thì có thêm màu sắc sặc sỡ. Do các nhà sản xuất dung sợi len (Wool) nhuộm màu. Giấy dán tường Flock Print có nhuộm màu này là tiền đề thúc đẩy -> sự ra đời của Giấy Dán Tường in nhiều màu bằng sơn nước.

“Bình phong làm từ da mạ vàng tại London (thế kỷ 18)”

Nguồn Gốc Giấy Dán Tường Phong Cách Trung Hoa

Vào giữa thể kỷ 17 giấy của Trung Quốc theo thuyền của công ty Đông Ấn đi từ Quảng Đông Trung Quốc sang Châu Âu. Sau đó giấy của Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, cũng theo tuyến đường biển này vào Châu Âu. Và tạo nên trào lưu India Wallpaper. Tên gọi india bắt nguồn từ tên tàu của công ty Đông Ấn và còn truyền đến tận ngày nay. Nhưng thực ra tên gọi này là để chỉ các loại giấy mang phong cách Đông Dương, bao gồm cả Trung Quốc và Nhật Bản. Trào lưu này đặt cực thịnh vào giữa thế kỹ 18. Rất nhiều nhà sản xuất ở Châu Âu cùng làm ra sản phẩm nhái theo các mẫu giấy này. Đây là loại Giấy Dán Tường mà người ta gọi là Chinoiserie Wallpaper (Phong Cách Trung Hoa)

“Giấy dán tường chinoiserie sản xuất tại Anh”

Lưu Truyền Vào Châu Âu

Sang đến thế kỷ 19, Tại Châu Âu Giấy Dán Tường Trung Quốc được nhập khẩu dần ít đi. Giấy Dán Tường Chinoiserie được sản xuất tại Châu Âu. Chuyển sang họa tiết kiểu châu Âu và sống sót tới tận ngày nay.

Theo Henri Clougot – nhà nghiên cứu người Pháp. Giấy dán tường bắt đầu được yêu thích vào đầu thế kỷ 18. Vật liệu này được gọi là “tapestry by paper” (dịch ra có nghĩa là Giấy Được Thêu Dệt Họa Tiết). Được yêu thích vì vừa túi tiền hơn Vải Dán Tường và Da Dán Tường thời bấy giờ (da mạ vàng). Tuy vậy, ngoại trừ loại Giấy Dán Tường In Đơn Giản, các loại khác như: Giấy Dán Tường In Nhiều Màu, Giấy Dán Tường Có Họa Tiết Nổi Và Khắc Chìm do nghệ nhân làm đồ da làm ra, Painted Wallpaper, Giấy dán tường flock print…  vẫn hết sức đắt đỏ.

Đặc biệt, loại hoa văn thiết kế có bản quyền thì lượng sản xuất cũng ít <> không phải là thứ ai cũng có thể mua được. Người dân thường thời đó chỉ có thể dùng loại giấy dán tường in kiểu rất sơ khai.Tình trạng này chỉ thay đổi sau cách mạng công nghiệp.

Ngành sản xuất giấy dán tường cũng tương tự như các lĩnh vực sản xuất khác, phát triển nhờ cách mạng công nghiệp. Từ đó, Giấy Dán Tường In Nhiều Màu Và Có Hoa Văn Nổi mới phổ biến rộng khắp tới các tầng lớp người dân. Máy móc, thiết bị sản xuất giấy dán tường cũng được phát minh và cải tiến trong giai đoạn này.

Sự Phát Triển Của Giấy Dán Tường Châu Âu

Các nhà sản xuất Giấy Dán Tường Đức, Ý trước đó vốn đi sau Anh và Pháp thì nay vươn lên, phát triển theo bản sắc riêng. Đặc biệt, nhiệt huyết của nước Anh trong việc mở rộng tìm kiếm thị trường nước ngoài – đã kích thích mạnh mẽ các nhà sản xuất trong lục địa châu Âu này. Giai đoạn Anh và Pháp thống trị ngành Giấy Dán Tường. Trong giai đoạn này (sau năm 1900), ở Anh xuất hiện công ty chuyên thi công dán giấy <> công việc trước đây vốn thuộc về nhà sản xuất giấy dán tường.

Bùng nổ

Thời đó, thợ dán giấy không chỉ đơn thuần là người thợ lao động chân tay mà kiêm luôn vị trí chuyên gia trang trí nội thất. Nước Anh là nước tiên phong trong sản xuất công nghiệp Giấy Dán Tường với số lượng lớn. Khác với thời kỳ phát triển ban đầu của giấy dán tường vào thế kỷ 18. Những năm 1840 – 1860 coi trọng số lượng hơn kiểu dáng nên dẫn đến suy thoái nhất thời về mẫu hoa văn.

Thậm chí có nhà sản xuất giấy dán tường ở nước Anh đã “mượn” mẫu hoa văn của Pháp. Loại pattern được coi là tuyệt mỹ hồi đó, để dùng làm của mình. Kết quả là giấy dán tường của Pháp với hoa văn và kỹ thuật chế tác tinh xảo. Đặc biệt là các giấy dán tường khổ lớn mô tả phong cảnh in bằng bản khắc gỗ (Flock print). Được nhập khẩu vào Anh. Nó được đánh giá cao hơn hẳn sản phẩm của các nhà sản xuất Anh Quốc – chỉ dồn sức vào đáp ứng thị hiếu đại chúng.

“Giấy dán tường Thủ Công của Pháp (đầu thế kỷ 19)”

Nhận thấy phản ứng này, các Nhà Thiết Kế Giấy Dán Tường tại nước Anh, tiêu biểu là William Morris đã dẫn đầu phong trào nghệ thuật mới từ giữa thế kỷ 19. Sản xuất ra các loại giấy dán tường có thiết kế tuyệt đẹp. Những mẫu thiết kế giấy dán tường của Morris vẫn còn được các nhà sản xuất nước Anh cung cấp ra thị trường cho tới tận ngày nay.

“Mẫu giấy dán tường cuối cùng được thiết kế bởi William Morris (in bởi Công ty Jeffrey năm 1896).”

Thời Kì Phát Triển Đỉnh Điểm

Ở Châu Âu, mặc dù kẹt giữa Hai cuộc đại chiến thế giới nhưng sau chiến tranh. Nhiều phong trào thiết kế giấy dán tường và bản thân nền công nghiệp sản xuất giấy dán tường đã phát triển mạnh. Hiện nay, các nhà sản xuất Giấy Dán Tường Châu Âu vẫn duy trì cả hai hình thức : sản xuất giấy dán tường block print gần với kiểu thủ công và sản xuất giấy dán tường hàng loạt (vinyl cloth). Tranh tường truyền thống trải qua giai đoạn tranh vẽ trên giấy (painted paper). Đến khi kỹ thuật in phát triển thì ra đời giấy dán tường phong cảnh, giấy dán tường panorama.

Đến ngày nay thì nhờ kỹ thuật in ảnh mà chúng ta có thể tạo ra tùy ý. Như Giấy dán tường sao chép các bức danh họa, giấy dán tường phong cảnh dạng ảnh chụp. Giấy dán tường làm bằng da với đại diện là da dập nổi. Giấy dán tường dát vàng đã khuynh đảo thị trường một thời. Loại giấy sáp (wax cloth) được làm từ vải vẽ bằng đá phấn trắng  hoàn thiện bằng sơn dầu (varnish) <> dạng trung gian giữa da dán tường và giấy dán tường. Được sản xuất ở Anh, Pháp, Đức … Thế rồi hoa văn họa tiết của da dán tường. Kỹ thuật dập vân nổi (embossing) được ứng dụng vào giấy dán tường.

Loại Giấy Dán Tường Đầu Tiên Được áp dụng sản xuất Công Nghiệp ?

Giấy dán tường làm từ giấy mô phỏng da dập nổi, dát vàng (Kinkarakawa) là loại giấy dán tường đầu tiên dành cho xuất khẩu được sản xuất một cách công nghiệp ở Nhật Bản vào năm 1938. Thảm tapestry vốn là vải dệt dùng để “treo” tường thì nay chuyển sang “dán” trực tiếp lên tường. Đây là thủy tổ của vải dán tường.

Ngày nay, Giấy Dán Tường Truyền Thống & Da Dán Tường chỉ còn được dùng trong một số rất ít tòa nhà. Thảm Thêu Dệt (Tapestry) cũng hiếm khi được dùng trang trí toàn bộ tường -> Mà chỉ được dùng như một điểm nhấn. Những vật liệu trang trí nội thất từ hàng phổ thông cho đến đồ cao cấp như vậy đều được gọi chung là Giấy Dán Tường.

Nguồn Gốc Giấy Dán Tường Tại Nhật Bản

Năm 1938, Cục In ấn Bộ Tài chính Nhật Bản bắt đầu chế tạo giấy dán tường nghệ thuật Kinkarakawa <> loại Giấy Dán Tường Giả Da đã nêu ở đoạn trên. Đó là năm khai sinh ngành sản xuất giấy dán tường tại Nhật Bản. Sau đó, thiết bị sản xuất được chuyển giao cho công ty tư nhân -> tiếp tục phát triển đến ngày nay. Trước Thế chiến II, giấy dán tường Nhật Bản hầu hết là để xuất khẩu sang châu Âu và chuyển sang Triều Tiên. Tiêu thụ trong nước hết sức hạn chế.

Chịu Ảnh Hưởng Nặng Nề

Ảnh hưởng của khủng hoảng thế giới sau Thế chiến I khiến tình hình xuất khẩu giấy kinkarakawa không khởi sắc. Giấy dán tường sản xuất tại Nhật lúc đó hầu hết là giấy dán tường làm từ giấy. Do các doanh nghiệp vùng Kansai sản xuất để làm giấy dán vách chia phòng và giấy dán tường họa tiết kiểu châu Âu. Kế đến, Thế chiến II nổ ra, sản xuất giấy dán tường lại càng ảm đạm. Nhiều nhà máy sản xuất giấy dán tường -> bị chuyển thành nhà máy sản xuất quân nhu phục vụ chiến tranh. Giấy dán tường bị dừng sản xuất một thời gian.

Sự Khôi Phục Giấy Dán Tường

Việc sản xuất Giấy Dán Tường Nhật Bản được khôi phục. Phục vụ cho công trình dân sự thông thường là vào khoảng năm 1953, 1954. Trước đó, khoảng năm 1949. Các nhà máy sản xuất giấy dán tường lần lượt được khôi phục. Nhưng chủ yếu phục vụ cho các căn cứ quân sự. Sau đó, tình hình thế giới bắt đầu ổn định. Các tòa nhà kiểu phương tây xuất hiện. Đòi hỏi loại vật liệu hoàn thiện mặt tường -> phù hợp với nội thất kiểu đó.

Thời đó, mốt là dán mex lót (interlining) và vải lanh (linen) lên tường. Muốn vậy, phải dán giấy washi vào mặt sau của vải -> rồi mới mang tới hiện trường công trình để dán. Sau đó, xuất hiện các doanh nghiệp sản xuất vải có dán giấy sẵn ở mặt sau. Và cuối cùng, ra đời các doanh nghiệp sản xuất giấy phủ da vinyl để làm giấy dán tường như ngày nay.

Lý do khiến Giấy Dán Tường vinyl được yêu thích

Giấy dán tường vải và Giấy dán tường vinyl được yêu thích. Vì đã mang lại khả năng mới cho hoàn thiện nội thất. Đúng lúc ngành xây dựng bùng nổ trong giai đoạn kiến thiết lại sau chiến tranh.

Giấy dán tường trở thành phổ biến. Một nguyên nhân quan trọng là thay đổi phương pháp xây dựng (chuyển sang phương pháp xây khô). Tức là mang các tấm chế sẵn ở nhà máy đến công trình -> lắp vào khung nhà -> hoàn thiện tại đó. Người ta không dùng vật liệu hoàn thiện loại ướt như vôi, sơn nữa. Thay vào đó, người ta mang giấy dán tường đến dán, vừa tiện lợi vừa đẹp.

Giấy dán tường Nhật Bản là vật liệu chống cháy lan ??

Thêm một nguyên nhân nữa khiến giấy dán tường trở nên phổ biến.

Giấy dán tường được công nhận là vật liệu chống cháy lan.Năm 1969, Nhật Bản sửa đổi Luật Tiêu chuẩn Xây dựng. Nhằm phòng tránh thiệt hại do hỏa hoạn gây ra như chết cháy, sự cố. Điều đó đồng nghĩa với việc siết chặt tiêu chuẩn về hoàn thiện nội thất.

Trước đó, giấy dán tường là vật liệu mỏng nên không thuộc đối tượng bị luật điều chỉnh. Nhưng nay, Luật Tiêu chuẩn Xây dựng sửa đổi quy định. Giấy Dán Tường phải được Bộ Xây Dựng Nhật Bản chứng nhận là vật liệu phủ tường chống cháy lan. Thì mới được dùng trong công trình xây dựng.